Quantcast
Channel: Jechootaa App
Viewing all 1487 articles
Browse latest View live

Yoo facaane ni kufna, Waltumsinaan ni dhaabanna !

$
0
0

Yeroo baay’ee simbirroota Awurooppaarraa gara Afriikaatti godaanantu jiru. Simbirroonni kunneen kan godaanan Awurooppaatti waqtii qorraa /diilalla’a/ dandamachuu waan hin dandeenyeef akka ta’e himama.

Kanaaf, gara Ardii Afriikaa naannoo iddoo ho’a qabu Sulula qiinxamaa keessa yeroo murtaa’eef jiraachuuf garana dhufu.

Wayita haalli qilleensaa jireenyasaaniif mijaawaa ta’e uumamutti ammoo deebi’anii gara bakka dhufanitti deebi’u.

Simbirroonni kun daandii dheeraa Ardiilee kanneen gidduu jiru kana kan balali’an gurmaa’aniiti.

Gurmii qindaa’aa isaan ittiin balali’an kun ammoo bifa qubee “V” fakkaatu qaba. Tooftaa kanaan, fuulduraan kan isaan oogganu ykn dursu kan jiru yoo ta’u,

akkaataa dursaan garee kallattii filatuun hiriirasaanii eeggatanii gamaafi gamanaan bifa kanaan balali’u.

Simbirroonni kunneen haala kanaan tokkumman waliin balali’uun
dhuunfaa facaa’anii kan balali’anirra gurmaa’anii akkanatti

balali’uunsaanii dhiibbaa qilleensaa itti dhufu %30n irraa hiri’sa. Sababa kanaan ariitiin saffisasaanii ni dabalaaf, dadhabbiin ammoo ni hiri’ataaf.

Wayita tuutaan balali’an kanatti isaan keessaa tokko dhukkubsatee ykn dadhabee boodatti yoo hafe tuuta sana keessaa hammi tokko boodatti hafuun tumsuuf.

Itti naanna’anii boca qubee ‘V’’ itti ijaaruun jajjabina kennuufi. Isaan keessaa kan dadhabe kun yeroo humnasaa duraatti deebi’us gara toora gurmiisaaniitti deebisuun waliin balaniinsasaanii itti fufu.

Dursaan ykn geggeessaan dura bu’uun balali’u yoo dadhabe geggeessummaasaa kan biraaf laatee duuba hiriira. Kan itti aanu ammoo dursummaa ykn geggeessummaa fudhatee qajeelcha kennaa dhiibbaa qilleensaan morkaa imalasaanii itti fufsiisa.

Kanumaan gurmiin balallii itti fufa. Haaluma kanaan kan dursu wayita dadhabu kaaniif dabarsaa, abbaan dabaree ammoo hanga danda’e dhiibbaa qilleensaa morkaa sochiin ariitiisaanii eeggateen akka itti fufa ta’a.

Haala kanaan, Simbirroonni kunneen imala dheeraa hagas ga’u kana gurmaa’uun diilalla dheessuun gara iddoo ho’aatti taasiftan ga’u.

Waqtiin diilallaa kun yeroo jijjiiramu ammoo deebi’anii gara iddoo dhufan Ardii Awurooppaatti haaluma sochoo tuuta gurmiisaanii kanaan deebi’u.

Simbirroonni kunneen muuxannoo kana kan argatan uumamaani. Seenaa Simbirroowwan kanaarraa maaltu baratama?

“Mixiin walgargaartee laga ceeti” akkuma jedhamu, dhuunfaa dhuunfaan hojjechuun bu’aa argamu caalaa gamtaa’uun miira tokkummaatiin hojjechuun bu’aa inni argamsiisu,

baasii hangamii akka qusatu, akkasumas saffisni ariitii hojii akka dabalullee simbirroota kanarraa baruun ni dandaa’ama. Raayyomnee haa hojjennu kan jedhamus kanummaaf akka ta’e hubatamaadha.

Simbirroota kanarraa waanti baratamu kan biraan yoo jiraate, waliif tumsuudha. Inni tokko wayita dadhabu kaan gatee kan darbu yoo ta’e inni har’a carraa darbuu argate bor ofiisaafis kan biraan darbamuunsaa hin oolu.

Kanaaf, yoo tokko dadhabu walgatanii darbuu osoo hin taane ciminaafi dadhabbiitti walcinaa dhaabbachuun kaayyoo waliinii filatan bira gahu jechuudha.

Gama biroon dhuunfaan waan hojjechuun hin dandaa’amne gamtaan gurmaa’uufi waltumsinaan akka dandaa’amu tuuta gurmii sinbiroota kanarraa baruun ni dandaa’ama.

Kana malees, waltumsuufi itti gaafatamummaaf bakka walbuusaa deemuun hammam bu’aa qabeessa akka isaan taasise hubachuun ni dandaa’ama.

Tuuta sana kan oogganu ykn dursaan garee sanaa dhiibbaa qilleensaa adda durummaan morkaa kallattii isaanii qajeelcha kennaa deemu wayita dadhabu isa itti aanuuf bakka gadi dhiisaa deemuunsaaniis akkasuma.

Kunis, saffisni ariitiisaanii haaluma walfakkaatuun ariitiisaa eeggatee akka itti fufu, inni bakka bu’e

dhumarra hiriiree dhiibbaa qilleensaa isa xiqqaarra wayita hiriiru ammoo humnasaa haromfatee itti gaafatamummaa itti aanuuf of qopheessaa akka deemu waan godhuuf isaan keessaa tokko utuu hin harca’in ariitii guddaan galma hedan dhaqabu.
Waltumsuufi wal aangessuun bu’aa inni qabu dhuunfaa kan fayyaduu qofa utuu hin taane, garichaafillee bu’aa akka qabu tuuta gurmii Sinbirroota kanarraa hubachuun ni dandaa’ama.

Sababnisaas, yeroo hunda geggeessaa cimaan bakka oogganamutti, raawwiin karooraas ta’e qisaasama qabeenyaa gadaanaa akkasumas ariitiin ittiin raawwatamus ta’e bu’aan argamu olaanaa waan ta’eefi.

Gama biroon ragaaleen saayinsiifi tekinooloojii tokko tokko akka mul’isanitti, boca qubee “V” simbirroon gamtaan gurmaa’anii dhiibbaa qilleensaa qolachuuf yaalan kanarraa ka’uun konkolaatota,

Baaburaafi Xiyyaarri akkasumas xiyyaarri waraanaallee bocnisaanii qubee “V” kana akka qabaatu kan taafameef.

Kunis, fuulduraa dhiibbaa qilleensaa guddaa jiru qolachuuf gargaaruun saffisni ariitii akka dabalu taasisa.

Simbirroonni kunis utuu hin gamtoomne imala hagas dheeratu balali’anii iddoo kaayyeffatan hin ga’an turani.

Utuu hin gamtoofnee humnisaanii hin haaromu. Tokko tokkoon harca’anii bakka akeekkatan utuu hin ga’in karaatti hafu.

Gamtaa’uufi miirri tokkummaasaanii galma kaayyeffatan biraan isaan ga’a. Tokkummaan humna.

Gamtoomanii humna qabaannaan ammoo wanti dadhabamu hin jiraatu, Horaa bulaa deebanaa!


Ministeerri Mummee Dooktar Abiyyi Ahmad hoggantoota olaanoo Raayyaa Ittisaa waliin mari’achaa jiru

$
0
0

Ministeerri Mummee Dooktar Abiyyi Ahmad hoggantoota olaanoo Raayyaa Ittisaa waliin mari’achaa jiru

Muummeen ministira FDRI guyyaa har’aa waajjira isaanitti hoggantoota waraanaa ajajaa kutaa waraanaa ol jiran waliin mari’achaa jiru.

Marii humnoota waraanaa sadarkaa sadarkaan jiran waliin taasifame ture irratti gunduunfaa laachuf

Muummeen ministiraa hoggantoota waraanaa olaanoo ajajaa kutaa waraanaa ol jiran waliin marii irra jiru.

Obbo Oriidiin Badrii Preezdaantii naannoo Hararii ta’anii muudaman

$
0
0

Obbo Oriidiin Badrii Preezdaantii naannoo Hararii ta’anii muudaman

Oriidiin Badrii bakka obbo Muraad Abdulhaadii bu’uun Preezdaantii naannoo Hararii ta’anii muudamaniiru.

Manni maree naannichaa yaa’ii ariifachiisaa har’a gaggeessen Preezdaantii naannicha waggaa 13iif tajaajila turan

Muraad Abdulhaadii xalayaa aangoo gadhiisuu dhiyeeffatan bu’uura godhachuuni jedhameera.

Liigiin Biyyaalessaa Hararii preezdaantummaa naannichaaf kan dhiyeessan obbo Oriidiin Badrii manni marichaa sagalee deeggarsaa 29 fi mormii 5 sagalee caalman mirkaneessee jira.

Obbo Oriidiin Diinii Kolleejjii Barsiisota Hararii,Itti aanaa Biiroo Barnootaa,Itti gaafatamaa waajjira

Preezdaantii akkasumas yeroo ammaa kana dura taa’aa Liigii

Biyyaalessa Harar fi Itti gaafatamaa Biiroo Aadaa fi Turiizimii naannichaa ta’anii tajaajilaa turan.

Preezdaantin haaraa muudaman kan duraa waliin mana marii fuunduratti aangoo walirraa fuudhuun kakuu raawwataniiru.

Kora ATWO kan Adaamaatti taa’ame !

Qophii harka fuuneen Dr.Asaffaa Tafarraa Dibaabaa dubbisnera. Kutaa 1ffaa isaa daawwadhaa!

Isqiyaas Mazammir –”Oromiyaa” sirba haara

Mumichi Ministeeraa Dr Abiy Goondar galan

$
0
0

MM Dr Abiy Goondar galan

Muummee ministiraa Dooktar Abiy Ahimad Goondar galaniiru.

Dooktar Abiy magaalaa Goondar yammuu ga’anis hoggansi naannoo Amaaraa simannaa taasisaniifiru.

Muummee ministiraa Goondar kan galan guyyaa borii naannoo Amaaraa daawwachuuf

Goondar kan dhufan preezdaantii Eertiraa Isaayyaas Afawarqii simachuufi.

Preezdaant Isaayyaas borii eegalee Goondarii fi Baaahir Daar ni daawwatu.

Preezdaantichi turmaata isaanitiin bakkeewwan seena qabeessaa fi misooma naannoo Goondarii fi Baahir Daar ni daawwatu jedhameera.

Jaarroleen jaarsummaaf gara Lixa Oromiyaa imalan akkamiin deebi’an ?

$
0
0

Rakkoo nageenyaa Lixa Oromiyaatti mudate jaarsummaan furuuf jilli jaarrolee qaamolee hawaasaa adda addaa irraa walitti dhufe gara lixa Oromiyaa imalee deebi’eera.

Miseensa jila kanaa kan ta’e injinar Masfin Abbabaa BBC’tti akka himetti jilli kun daldaltoota, abbootii Gadaa, abbootii amantaafi kanneen biroo of keessaa qaba.

Dursa jiraattota magaalaalee lixa Oromiyaa akka Naqamtee, Gimbii fi Dambi Doolloo waliin mari’annee, jaarroleen yaadaafi gaaffii jiraattonni qaban dhaggeeffataniiru jedha injinar Masfin.
Itti aansuun Gidaamitti hoggana waraana Bilisummaa Oromoo waliin mari’atame kan jedhu injinar Masfin, “itti baha marii kanaa ammatti dubbachuu hin danda’u, mootummaafi ABO’n kan ibsan ta’a” jedha.

“Garuu karaa irrattis ta’e achitti osoo rakkoon tokko nu hin mudatiin nagaan deemnee nagaan deebine” jedha.

Mariin kun milkaa’aa ture jechuun ni danda’amaa jennee gaaffii gaafanneef, kana kan himu jaarrolee ta’uufi ammatti kanarratti yaada kennuu akka hin dandeenye nutti himeera.

“Marichi al tokkotti kan goolabamu osoo hin taane itti fufinsaan kan mari’atamu ta’uu danda’a” jedha.

Jaarrolee jaarsummaaf garas imalan keessaa tokko kan ta’an manguddoo Sheek Haajii Ibiraahiim marii hawaasa waliin magaalota gara garaa keessatti taa’ame irratti gaaffileen mirgaa hedduu ka’uu BBC’tti himaniiru.

“Bu’uuraaleen misoomaa akka ijaaraman, mirgi Oromummaa akka kabajamu, mirgi sabaaf sab-lammii isaan keessa jiranii akka eegamu mootummaatti nuu himaa jedhanii nu gaafatani” jedhu Sheek Haji Ibiraahim.

Loltootafi hogganoota Waraana Bilisummaa Oromoo waliinis mari’anne kan jedhan Sheek Haji Ibiraahim, “hogganni keenya ol jira waan ta’eef isaan waliin mari’achuu qabdu” deebii jedhu akka argatan dubbatu.

“Gaafa gallu seeraan galle, ega gallee illee biyya keenyatti galle, ammas biyya keenya keessa jiraannaa, akka lammii kamiitittuu mirgi keenya eegamee jiraachuu qabna” yaada jedhu loltoota irraa dhagahuus nutti himaniiru.
“Mirgi Oromoo waggoota dheeraaf sarbamaa ture, bifa saniin akka itti fufu hin barbaannu, mirgi Oromoo eeggamuu qaba. Kana yoo jennu garuu, nutu kana himata osoo hin taane hoggana keenya ol jiru waliin dubbattanii waliigalteerra gahuu dandeessu” nuun jedhani jedhu.

“Osoo ala jirruu waliigalteen hoggana keenyaafi pireezidantii MNO Obboo Lammaa Magarsaa gidduutti ta’e maaf raawwatuu dhabe” jechuun loltoonni gaaffii kaasuus himaniiru.

Sun raawwatuu dhabuun rakkoo adda addaaf ka’umsa ta’aa akka jiru himaniiru jedhan.

Dubbi himaan mootummaa Naannoo Oromiyaa Obbo Admaasuu Daamxoo ibsa OBN’f kennaniin jaarroliin gara lixa Oromiyaa imalan saamamanii, reebamanii jaarsummaanis gufachuu himaniiru.

Godina Qeellam Wallaggaa aanaalee 9 keessatti meeshaan waraanaa waajira poolisiitii saamameera kan jedhan Obbo Admaasuun, gandoota 1000 keessatti ammoo caasaan mootummaa diigamee caasaa haaraan bakka buufamaa jiraachuu himaniiru.

Kunis uummanni tajajila si’ataa akka hin arganne godhaa jira jedhan.

Dhimma kana kan gaafanne Sheek Haji Ibraahiim, “nuyi nama reebame hin agarre, kabajaan dhaqnee kabajaan galle” jedhu.

“Marii keenyarraa wanti hubanneefi irratti wal taane gamni lachuu nagaa akka barbaadudha” kan jedhan Sheek Haaji Ibiraahim, Guyyoota muraasa gidduutti mootummaafi hogganoota ABO walitti fidanii akka mari’atanis nutti himaniiru.

Madda: BBC


Baarsiisonni hawaasa keessatti kabajaa guddaa kan argatan biyyoota kam keessatti ?

$
0
0

Barsiisonni hawaasa irraa kabaja maluuf argachuu fedhu yoo ta’e kan barsiisuu qaban biyyoota akka Chaayinaa, Maaleezhiyaa ykn Taayiwaan keessatti ta’uu qaba.

Sababni isaas qorannoon idil-addunyaa tokko barsiisonni hawaasa keessatti kabajaa guddaa kan argataniifi ofitti amanamummaan kan jiraatan biyyoota kanneen keessatti ta’uu eera.

Faallaa kanaan ammoo Biraaziil, Israa’el fi Italii keessatti barsiisonni kabajni isaan hawaasa keessatti qaban daran gadi aanaadha jedha qorannoon kun.

Qorannoo kana Inistitiyuutii Biyyaalessaa Qorannoo Diinagdeefi Hawaasummaa UK fi Faawondeeshinii Vaarkee jedhamutu waliin qopheesse.

UK’n biyyoota barsiisota kabajan 35 jalqabarra jiran keessa jirti. Ogummaan barsiisummaas biyyattii keessatti Ameerikaa, Firaans fi Jarmanii caalaa kabaja qaba akka qorannoo kanaatti.

Haa ta’u malee kan Chaayinaan gitu hin argamne. Jiddugaleessaan daa’imman dhibbeentaa 81 barsiisota isaanii ni kabaju.

Qorannoon namoota 35,000 irratti qoratame kun akka jedhutti, sadarkaa addunyaatti daa’imman dhibbeentaa 36 qofatu barsiisota isaaniif kabajaa qaba.

Aadaan barsiisota kabajuu kun Eeshiyaa keessatti jabaa fakkaata, biyyoota akka Kooriyaa Kibbaafi Singapoor keessattis barsiisonni ni kabajamu.

Barattoonni biyyoota kanneen keessatti baratan qormaata idil-addunyaa wayita fudhatan qabxii olaanaa akka galmeessisan qorannichi beeksiseera.

Qorattoonni akka jedhanitti kuni kan ta’e kabajaan barsiisonni hawaasa keessatti qaban, namoonni ciccimoon gara ogummaa kanaa akka seenan waan jajjabeessuufi.

Mala ittiin ogummaan kun kabaja qabaachuu baran biroon maatiin ijoolleen isaani barsiisota akka ta’an ni hawwuufi kan jedhu gaafachuudha.

Chaayinaa, Indiyaa fi Gaanaa keessatti maatiin hedduun ijoolleen isaanii barsiisota akka ta’an ni fedhu.

Raashiyaa, Israa’elifii Jaappaan keessatti garuu dubbiin faallaa kanaati.
Biyyoota barsiisotaaf tolan 10
1. Chaayinaa
2. Maaleezhiyaa
3. Taayiwaan

4. Raashiyaa
5. Indooneezhiyaa
6. Kooriyaa Kibbaa

7. Tarkii
8. Indiyaa
9. Niiwu Ziilaand
10. Singaapoor

Madda:BBC

Miseensonni paarlaamaa wal reeban

$
0
0

Miseensonni Paarlaamaa Afriikaa kibbaa waltajjii gaaffii fi deebii Pirezidaantii biyyattii waliin taasisanirratti walreeban.

Waldadhabdeen kan uumame wayita paartileen morkattootaa gaaffii gaafatan keessatti jechootaan waltuquu eegalaniidha.

Atakaaroon jechootaa Paartii leellistootaa Diingdee Walabaa ‘Economic Freedom Fighters(EFF)’ fi miseensota paartilee mormitootaa biroo gidduutti uumame hirree walitti agarsiisuu bira ga’e.

Miseensi Paarlaamaa Agang Andries Tlouamma wayitanni arraba hadhaawaa mormitoota kaanitti darbatudha kan lolli eegale.

Miseensonni kaanis jecha walitti daddarbachuu eegalan.
Lolli eegalauunsaan dura, dubbi himaan paartii ‘Democratic Alliance’s (DA)’, John Steenhuise warra leellistoota diinagdee walabaatiin ‘saamtota Baankii VBS’ ittiin jedhan.

Miseensi paarlaamaa Paartii Paartii leellistootaa Diingdee Walabaa ‘Economic Freedom Fighters(EFF)’ itti deebisuun ‘Nama adii sanyiidhaan qoodee nama jibbuudha’ ittiin jedhan.

Yoona kana jecha walitti deddeebisuurra darbanii harkaan walqabachuutti ka’an.

Wayitasaan walreeban viidiyoon agarsiisu tuwiitariirra faca’e.

Afayaa’iin Paarlaamichaa Thoko Didiza qaamonni seera baasan kunneen akka seera egan gaafatan.

”Tokkoon keenyallee mirga wal arrabsuu hin qabnu. Kabajamtoota miseensota paarlaamaa akkan waltajjii itti fufnuuf naa eeyyamtuu?” jechuun aariidhaan gaafatan.
Hanga afayaa’iin kun qaamota seera kabachiisan waamanitti Pirezidaanti Raamapoosaan iddooma teessumasaanii turan.

Warra jeequmsa kaasan galma keessaa baasuun ,pirezidaantichi waltajjiisaanii itti fufan.

Pirezidaanti Raamapoosaan miseensonni paarlaamaa jibba sanyiirratti hundaa’e akka dhaaban gaafatan.

”Seenaa jibbisiisaa keenyee dabarre sanatti deebi’uu hin qabnu. Dimokiraasii qoodiinsa sanyiirratti hundaa’e miti dimokiraasiin keenya. Hammam yoo nu dhukkubellee sanyiidhaan walqoodnee waljibbuutti deebi’uun waan hin malle. Nuti ummata tokko” jedhan Raamapoosaan.

Madda: BBC

HIYYUMMAAN ABAARSA MITI! ( SEENAA KANA OTOO HIN DUBBISNE BIRA HIN DARBIIN )

$
0
0

Ani xinnumaadhaa kaasee lafa bal’aa malee jiruu fi jireenya bal’aa hin agarre. Dhugaasaa dubbachuuf haatii fi abbaan koo waan isaanitti hafe hin jiru.Hojii guyyaas ta’u hojjetanii waan afaanitti darbatannee bulluu inuma nuun gahu ture.

Egaa abbaan kiyya harmee kiyya faana laga bu’anii qoraan funaanu. Yoo abbaan koo muka yaabbatee ciru harmeen jala deddeemtee walitti qabdee tuulti.

Sana booda haati koo dugda isheetti abbaan koommoo jorooroo(walitti fufsiisee) hidhee kan dugdi isaanii keessa dafqaan miicame, illeen garanaaf garasiin Dhagaa Siiletti fakkaatetu dhufee mana gaha.

Borumtaasaa ganama barii otoo aduun ol hin quuqiin ka’anii gara gabaa geessuuf ammas karaa eegalu.Guyyaa gara guyyaa jiruun jireenya ba’aa, ba’aa namarraa hin buune jiraatu.

Kun hunduu anaan guddisuufii gabrummaa guddaa barri irra keesse humna isaanii xiqqoo Kanaan ofirraa fonqolchuuf waan tattaafatan fakkaatu.

Gaafa roobni roobee ganni dhufu garuu kana hundaa hojjechuun ni hafa. Sababni isaa mana keenyarraa hamma magaalaa gahutti laga gurguddaa sadiitu jira. Kana sadanuu allaattiin ana jette gaafa guutan hin qaaritu.

Hunduu ganni dhufuuf jedhee gaafa guungumuu eegaluu garaa keenyatti galaanatu guutee ciifnee waan dhumnu nutti fakkaata. Lafa dhabnee miti garuu nama ollaa keenyaa abbaa humnaa bara dheeraaf ofitti abbaa koo hirkisee hojjechiifataa turetu lafas lafees nurraa fuudhee nu qaqal’ise malee.

Haati koo yeroo maraa Waaqni nu uume eessaanuu nu hin geessu. Lubbuu keenya isatu uume gaafa inni isinii gahe jedhu nuu darba ykn nufudhate darba jetti. Jechishee kun anaaf nyaata caalaa jilba, mogolee, irree naaf ta’a. Garaa koo guuteetu ofirrattan deeffadha(deeqqifadhaa) oola.

Gaaf tokko haati koo galgala akaayii boqqolloo nuu akooftee abiddatti marsinee teenyee otuma taphannuu yaada keessa galee waan biyyaa bahe wayii fakkaate. Ani ija abbaa koo keessa otuman ilaaluu imimmaan ijasaa keessaa ‘’Fatalak’’ jedhee yoo bahu ifa abiddaa faana wal fudhatee waan dhiigni ijasaa keessaa roobu fakkaate. Anis lafaa ka’een ‘’maalooo abbaa koo ijasaa dhiigaa jira’’ jedheen iyyee maraadhe.

Haati koo gara abbaa kootti takkaa fiigaa gara koottis fiigdee na qabaa dhiiga miti imimmani dha ifa abiddatu itti bahee dhiiga fakkaate malee jettee na sossobde.

Ani ammallee ishee hin amanne. Lakki na goowwomsita guyyaa gaafa qoraan funaantan mukatu lagatti waraanee na dhoksitan maleen jedheen. Isheenis otoo mukti waraanee miti otuma huubni seenee akkamitti hamma kana obsee taa’aa jettee na amansiifte.

Abbaan koos isa boo’uu addaan kutee dhufee anaan bada dhalawooti hiyyeettii taanus eenyutu dhalasaa jibbaree fuula koo isa daaraan itti uffate kana harkasaa isa muka falaxuun tatarsaasee akka haaduutti nama muru Kanaan na haxaawaa’’ dhiisi anuu sii jira.

Hamman jirutti anatu rakkata malee ati rakkina tokko hin agartu.Hamman argadhu hundaan gammaduu baattus hin gadditu. Quufuu baattus hin beeloftu harkaa gara afaanii inuman isin jiraachisa ‘’jedhee booyicha koo addaan na kuchisiise.

Ammas deebinee iddoo silaarra teenye.Abbaa maaliif boosse jedheen gaafadhe. Innis’’ lakki hin boonyeem calliseen abbaa koon yaade malee ati gaafa na yaaddu ni boossa mitii?’’ naan jedhe. Anis kolfeen akka gammachuu wayiitu natti dhaga’amee lafan taa’uu ka’een dhaqee jilbasaa lamaan gidduu seenee dhaabadhe.

Areedni isaas baay’ee itti guddatee akka qoraattii harsamessaa nama waraana.Areeda kee maaf hin haaddattu abban jedheen. Ganama haati kee naaf haaddi amma dukkana dha naan jedhe.Kana gidduutti haati koos dabareeshee booyicha akka nama du’a dhoksaa wayii dhagayeetti mudhii qabattee hiiktee itti gadi dhiifte.

Ammammoo ishee duukaa boo’uutti kaane.Edaa isaan waa rakkatnii akkas ta’aa jiru. Guyyaa qoraan baatanii otoo gara magaalaa deemaa jiranii karaatti humni hin beekamne wayii lammaffaa qoraan qe’ee keessanirraa

fiddanii gurguruu hin dandeessan jedhee isa isaan qabatanii turanis irraa fudhatee jennaan mana warra dur bira dhaqanii qoraan itti gurguratantu qarshii muraasa akkasumatti kenneefii harka qullaa mucaatti hin galiinaa harka isin ilaalti jedhanii gaggeessan.

Kan isaan akkas ta’aniifis abdii kutannaa ture.Ani kana hundaa natti hin himan. Yoo natti himanis badaa hin hubadhu daa’iman ture. ’’Egaa kana booda qe’ee jarattii kanaatti hamma yoomiitti hacuucamaa hafnaa?’’ jedhe abbaan koo harmee kootiin.

“Isheenis kana booda miila keenya fageeffannee biyya nu hin beekne dhaqnee kadhanneellee haa ta’u dhala keenya tokkittiii kana guddifachuu qabna” jette.

Innis deebisee’’ anoo doofaa kana biyyaa bahee gaaf tokko ala bulee hin beeku mee garamitti baqannu?’’ jedheen. Isheenis biyyi kun hunduu keenyuma gaaf tokko yoo nama taane deebinee yoollee nuti dadhabne dhalli keenya isheen daaraa keessatti guddifnee kun lafa namichi abbaa humnaa kun nurraa fudhate falmattee ni deebifatti ‘’ jette.

Kanumaan waan qabnu harannee silaas maal qabnaa miti gara biyya adeemsa sa’a 5 miilaan nurraa fagaatuutti godaanne. Achitti jiruu fooyya’aa jiraachuu eegalle.

Anis of baraan dhufe.Lafan ijoollee waliin taphadhutti waan hedduun ijoollee baraa dhufe. Mana barumsaas galee baradhee hamma Yuunivarsiitii baradhe. Yuunivarsiitii keessattis Seeran baradhe.

Waggaa shan dura lafa abbaa koo waggaa dheeraa irraa fudhatame falmee deebiseefii abbaan koo abbaa qe’ee,abbaa mirree ta’ee qe’eesaarra jiraataa jira.Anis mana murtiilee adda addaa keessatti namoota mirgi isaanii sarbameef abuukaattoo ta’uun haqasaanii falmuuttan jira.Hojii koo nan jaaladha.

Haqa namaa hin nyaadhu, hin dabsu.Hiyyummaanis abaarsa miti waaqaa gadi namatti hin roobu ykn sanyiin hin daddarbu.

Kanaafuu anarraa waa bara nama hedduun qe’een isaa irraa fudhatameera dhalootni haaraan jabaadhaa akkuman qe’ee abbaa koof falme qe’ee abbaa keessaniif falmaa.Wal qabannee isa keessa jirru keessaa haa baanuun dhaamsa kooti!

Galatooma!

 Mogaasa Maqaa Daandiiwwan Magaalaa Adaamaa

 Mogaasa Maqaa Daandiiwwan Magaalaa Adaamaa

Daandiin Qilleensa Ityoophiyaa waggoota 41 booda balalii gara Moqaadhishoo eegale

$
0
0

Daandiin Qilleensa Ityoophiyaa waggoota 41 booda balalii gara Moqaadhishoo eegale

Daandiin Qilleensa Ityoophiyaa waggoota 41 booda balalii gara Moqaadhishoo har’a ni eegala.

Daandiin qilleensichaa balala’iinsa Moqaadiishoo eegaluu Hoji-gaggeessan Olaanaan Obbo Tawaldee Gabramaaram himaniiru.

Hoji-gaggeessichi akka ibsanitti balala’iinsi kun eegaluun walitti dhufeenya ummata biyyoota lamaanii fi daldala kan cimsuudha jedhaniiru.

Diyaasporaa Somaaliyaa biyyoota garaa garaa jiraatan biyya isaaniin wal qunnamsiisun ijaarsaSomaaliyaa keessatti gahee olaanaa qabas jedhaniiru.

Dabalataanis biyyaattiin oomisha Qurxummii gara biyya biraatti ergitu fi kan biroo tajaajila kaargoo kennuu kan dandeessisu ta’uu himaniiru.

Somaaliyaan deeggartuu daldala Ityoophiyaa ta’uu kan eeran obbo Tawaldeen,balalliin waggaa dheeraa booda eegaluunsaa tokkummaafi nageenya naannichatti dhufaa jiru kan cimsuudha jedhaniiru.

Haaluma walfakkaatun balalliin Ityoophiyaa fi Eertiraa gidduutti waggoottan 20 darbaniif adda cite ture ji’a Hagayyaa eegaluu ni yaadatama.

Marii Addaa ABO, ODP fi KFO haala yeroo irratti


Abbaan Taayitaa Geejjibaa Oromiyaa

Daawwannaa Pireezidaantotaa Eertiriyaa fi Somaaliyaa 

Feeneet Galaan: Heellee

አብይ ጉዳይ –በዲሞክራሲያዊ የሽግግር ሂደት ውስጥ የማገናኛ ብዙሃን ሚና OBN ጥቅምት

Marii Addaa ABO, ODP fi KFO haala yeroo irratti

Viewing all 1487 articles
Browse latest View live